TSH Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Demek?
Tiroid uyarıcı hormon, hipofiz bezini tarafından üretilir. Bu hormon vücudunuzdaki hormon üretimini ve metabolizmayı düzenlemeye yardımcı olur. TSH, tiroid bezinin salgıladığı tiroksin gibi metabolizmanız için hayati öneme sahip olan diğer hormonları üretmesine yardımcı olur. Bunun yanında genel enerji seviyeniz, sinir fonksiyonlarınız gibi vücudunuzun düzenine etki eden birçok faktöre de katkıda bulunur. TSH normal değeri litre başına 0.4 ila 4.9 mililitredir. Yakın tarihte gerçekleştirilen bir çalışma, normal aralığın 0,45 ila 4,12 mU / L şeklinde olması gerektiğini göstermektedir.
TSH değerleri yaşınıza, cinsiyetinizi ve yaşam şartlarınıza bağlı olarak oldukça büyük farklılıklar gösterebilir. Örneğin 29 yaşında bir kadının 4,2 mU/L civarında bir TSH değerine sahip olması normal iken, 88 yaşında bir erkek için bu değer 8,9 mU/L olabilir. Stres, beslenme düzeniniz, kullandığınız ilaçlar ve adet görüyor olmanız TSH değerlerinizde anormal farklılıklar çıkmasına sebep olabilir.
TSH değerleri ile vücudumuzda bulunan tiroid hormonu arasında ters bir orantı vardır. Yani vücudumuzda tiroid hormonunun fazla olması nedeniyle TSH testi sonucunuz düşük olabilir. Hipofiz bezini tiroid termometresi olarak da düşünebilirsiniz. Söyle ki:
TSH değerlerinizin normalinden çok daha yüksek olması tiroidinizin düşük bir performans gösterdiği anlamına gelir. Böyle bir durumda hipofiz beziniz tiroid hormon eksikliğine tepki verir ve aradaki farkı düşürmek için fazladan TSH üretmeye başlar. Bu anormal durumun tıptaki karşılığı hipotiroididir.
TSH değerinizin düşük çıkması ise çok fazla tiroid hormonu ürettiğiniz anlamına gelir. Hipofiz beziniz tiroid hormonunun fazla olmasına da gerekli tepkiyi verir. Bunu da vücut fonksiyonlarını düzeltmek için daha az TSH üreterek yapar. Bu duruma ise hipertiroidi adı verilir.
Şimdi sizinle TSH değerlerinizin çok yüksek veya çok düşük çıkması durumunda ne yapılması gerektiğine birkaç önemli bilgiyi paylaşacağım. Ancak öncelikle farklı insan grupları için olması gereken TSH değerlerine bir göz atalım.
TSH Değerinizi Düzenlemek İçin Diyetisyeninizle ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden diyetisyeninizle hemen görüşebilirsiniz.
Kadınlarda TSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
Aşağıda kadınların yaşına göre olması gereken normal değerler ile birlikte düşük ve yüksek TSH değerlerini bulabilirsiniz:
| Yaş Aralığı | Normal | Düşük | Yüksek |
| 18 – 29 yaş | 0.4 – 2.34 mU/L | < 0.4 mU/L | > 4.5 mU/L |
| 30 – 49 yaş | 0.4 – 4.0 mU/L | < 0.4 mU/L | > 4.1 mU/L |
| 50 – 79 yaş | 0.46 – 4.68 mU/L | < 0.46 mU/L | 4.7 – 7.0 mU/L |
Kadınlar, özellikle adet döneminde, doğum yaparken ve menopoza girdikten sonraki süreçte yapılan testlerde anormal TSH değeri gösterme eğilimindedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde erkeklerin tiroid rahatsızlıklarından herhangi birinden muzdarip olmak oranı % 3 iken, bu oran kadınlarda % 5 civarındadır.
Geçmişte TSH değerinin yüksek olmasının kalp hastalığına yakalanma riskini arttırdığına dair iddialar mevcuttu. Ancak 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre yüksek TSH değeri ile kalp krizi gibi kalp hastalıkları arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır.
Bununla birlikte 2017 yılında yapılan bir çalışma, tiroid nodülleri ile birlikte yüksek TSH değerlerine sahip olan yaşlı kadınların, özellikle tiroid kanserine yakalanma ihtimalinin yüksek olduğunu göstermiştir.
Erkeklerde TSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
Aşağıdaki listeye bakarak erkeklerin yaşına göre olması gereken normal değerler ile birlikte düşük ve yüksek TSH değerleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz:
| Yaş Aralığı | Normal | Düşük | Yüksek |
| 18 – 30 yaş | 0.5 – 4.15 mU/L | < 0.5 mU/L | > 4.5 mU/L |
| 31 – 50 yaş | 0.5 – 4.15 mU/L | < 0.5 mU/L | > 4.15 mU/L |
| 51 – 70 yaş | 0.5 – 4.59 mU/L | < 0.5 mU/L | > 4.6 mU/L |
| 71 – 90 yaş | 0.4 – 5.49 mU/L | < 0.4 mU/L | > 5.5 mU/L |
TSH değerlerinin düşük veya yüksek olması erkeklerde doğurganlığı etkileyebilir. Hipotiroidi veya hipertiroidi hastası olan erkeklerin her ikisinde de vücudun ürettiği sperm sayısı, normal TSH değerine sahip olanlara göre daha azdır.
Buna ek olarak, TSH değeri yüksek olan erkeklerin üreme organlarının düzensiz gelişimi gibi komplikasyonlara yatkınlığı, kadınlara göre daha fazladır. Erkeklerin TSH değerlerinin dengelenmesi için tiroid hormonu replasman tedavisi almaları gerekebilir.
TSH Değerinizi Düzenlemek İçin Diyetisyeninizle ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden diyetisyeninizle hemen görüşebilirsiniz.
Çocuklarda TSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
TSH değerleri çocukların yaşına göre değişiklik gösterebilir.
| Yaş Aralığı | Normal | Düşük | Yüksek |
| Erken Doğum | 0.7 – 27 mU/L | < 0.7 mU/L | > 28 mU/L |
| 0 – 4 gün | 1 – 29 mU/L | < 1 mU/L | > 30 mU/L |
| 2 – 20 hafta | 1.7 – 9.1 mU/L | < 1.7 mU/L | > 9.2 mU/L |
| 20 hafta – 18 yaş | 0.7 – 64 mU/L | < 0.7 mU/L | > 64 mU/L |
2018 yılında yayınlanan bir çalışma, çocukların ilk doğduğu andan 18 yaşına kadar ki TSH değerlerinin, 18 yaşından sonraki TSH değerlerine kıyasla inanılmaz bir değişiklik gösterdiğini ortaya koymuştur.
Çocuk doğduktan sonraki ilk ay içinde TSH değeri yüksek olma eğilimi gösterirken, bu rakam yetişkinliğe yaklaşırken yavaş yavaş azalmıştır. Bununla birlikte ergenlikten sonra TSH değeri tekrardan artmaya başlamıştır.
Hamile Kalmak İçin TSH Normal Değeri Kaç Olmalı?
Aşağıdaki çizelgede özellikle 18- 45 yaşları arasında iken hamile olan kadınların TSH değerlerinin nasıl değişiklik gösterdiğini bulabilirsiniz.
| Hamilelik dönemi | Normal | Düşük | Yüksek |
| İlk Trimester | 0.2 – 2.5 mU/L | < 0.2 mU/L | 2.5 – 10 mU/L |
| İkinci Trimester | 0.3 – 3.0 mU/L | < 0.3 mU/L | 3.01 – 4.50 mU/L |
| Üçüncü Trimester | 0.8 – 5.2 mU/L | < 0.8 mU/L | > 5.3 mU/L |
Hamilelik süresince TSH değerlerini takip etmek çok önemlidir. Özellikle annenin hipotiroidi olması ve yüksek TSH değerlerine sahip olması düşük yapma ihtimalini yükseltir.
Özellikle hipotiroidi ve ya hipertiroidi teşhisi konulan hamile kadınların yaklaşık olarak % 1-2’ si TSH ve tiroid hormon düzeylerini kontrol etmelerine yardımcı olmak için levotiroksin (Synthroid), metimazol (Tapazol) veya propiltiyoürasil (PTU) gibi ilaçları alıyorlar.
Hamileyseniz ve bu ilaçlardan birini tiroid hormon seviyemizi düzenlemek için eskiden beri alıyorsanız, doktorunuz muhtemelen ilacın dozunu % 30 ila % 50 oranında arttırmanızı önerecektir.
Hamilelik sırasında yüksek TSH değerinizin ve hipotiroidi hastalığınızın tedavisi gerektiği gibi yapılırsa düşük yapma riskini azalacaktır. Ayrıca TSH değerlerinizin kontrolü aşağıda yer alan bir takım gebelik komplikasyonlarının önlenmesine de yardımı olacaktır.
- Preeklampsi
- Erken doğum yapmak
- Doğumda düşük kilolu bebek sahibi olmak
TSH Düşüklüğü ve Yüksekliği Tedavisi
Doktorunuz anormal TSH değerlerinin kontrolü için aşağıdaki tedavilerden birini veya birkaçını size önerebilir:
Hipotiroidi (yüksek TSH)
- Levothyroxine (Synthroid) gibi günlük ilaçlar
- Doğal tiroksin hormonu özleri ve takviyeleri
- Lif, soya, demir veya kalsiyum gibi Levotiroksin’in vücuda emilimini etkileyen maddelerin tüketilmesi veya daha az tüketilmesi
Hipertiroidi (düşük TSH)
- Tiroid bezinizi küçültmek için oral radyoaktif iyot
- Tiroidinizin çok fazla tiroid hormonu üretmesini engellemek için metimazol (Tapazol) veya PTU
- Düzenli tedaviler işe yaramazsa veya hamilelikte olduğu gibi sağlığınızı tehdit ediyor olabilirse tiroid bezinizin alınması
SONUÇTSH değerinizin referans kabul edilen sınır aralığından düşük veya yüksek olması tiroid bezinizin düzgün çalışmadığını gösterebilir. Hipotroidi veya hipertiroidi olmanıza yol açan bir önemli bir sebep var ise, bu durum vücudunuzda vadeli komplikasyonlara davetiye çıkarabilir.
TSH değerinizi düzenli olarak test ettirmeniz sağlığınız açısından iyi olacaktır. Özellikle ailenizde tiroid hastalıkları geçmişi olan kişiler varsa ya da kendinize ait önceki test sonuçlarında anormal TSH seviyeleri gördüyseniz TSH testi yaptırmanızın önemi bir kat daha artacaktır.
TSH testinden önce test sonuçlarının tam anlamıyla doğru olduğundan emin olmak için doktorunuz size belirli ilaçları almayı ya da belirli yiyecekleri yemeyi bırakma talimatları verecektir. Bunlara harfiyen riayet edin. Bu şekilde olduğu takdirde, doktorunuz size TSH seviyenizin nedeni açıklayacak ve bunun için gerekli olan en iyi tedavi planını önerecektir.
TSH Değerinizi Düzenlemek İçin Diyetisyeninizle ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden diyetisyeninizle hemen görüşebilirsiniz.
Bu makale Appvice Diyetetik Otoriteleri tarafından bilimsel verilere dayalı olarak incelenmiş ve onaylanmıştır.
Puan Ver
