T4 Nedir?
Tiroidiniz, T4 olarak da bilinen tiroksin hormonu üretir. Bu hormon büyüme ve metabolizmayı düzenlemek de dâhil olmak üzere vücudunuzda gerçekleşen birçok fonksiyonda önemli rol oynar. T4 hormonları vücudumuzda iki şekilde bulunduğu için haliyle iki tür test mevcuttur. Bu testler Total T4 testi ve Serbest T4 testidir.
Vücudunuzdaki T4 hormonlarından bazıları serbest T4 ismi ile anılır. Bu hormonların serbest T4 olarak adlandırılmasının sebebi kanınızda proteine bağlı olmadan dolaşmalarıdır. Serbest T4 hormonları vücudunuz ve dokularınız tarafından kullanılabilen hormonlardır. Bununla birlikte kan dolaşımınızda bulunan T4 hormonlarının çoğu proteine bağlıdır.
Total T4 testi, kanınızdaki serbest T4 hormonu ile birlikte proteine bağlı olan T4 hormonunu da ölçer. Serbest T4 testi ise sadece kanınızdaki serbest T4 hormonlarını ölçer. Vücudunuz serbest T4 hormonunu daha çok kullandığı için bu homon diğerine nispetle vücudunuzda daha fazla mevcuttur. Bu yüzden serbest T4 testi, total T4 testine göre daha çok tercih edilir.
Doktorlar Neden T4 Testi Yapar?
Tiroit uyarıcı hormon (TSH) testinizin sonucu çok yüksek veya çok düşük çıktı ise doktorunuz ardından bir de T4 testi yapılmasını isteyebilir. Doktorunuz T4 testi yardımı ile tiroidinizi etkileyen sorunun ne olduğunu daha rahat bulacaktır. Tiroidin işlevini yapmasına etki eden hastalıklardan bazıları şunlardır:
- Hipertiroidi; aşırı aktif tiroit salınımı
- Hipotiroidizm; yetersiz tiroit salınımı
- Hipopitüitarizm normalin altında çalışan hipofiz bezi
Eğer aşağıda yazacağım semptomlardan birini gösteriyorsanız doktorunuz üstte yazdığım hastalıklardan birine sahip olduğunuz konusunda şüphe duyabilir. Bu semptomlar şunlardır:
- Kuruluk, tahriş, şişlik ve şişkinlik gibi göz sorunları
- Cilt kuruluğu veya cilt şişkinliği
- Saç dökülmesi
- Ellerin titremesi
- Kalp atış hızındaki değişiklikler
- Kan basıncındaki değişiklikler
Vücudunuzdaki bu özel değişikliklerin yanında aşağıda yer alan genel değişiklikler de üstte bahsettiğim hastalıkların belirtisi olabilir:
- Kilo değişiklikleri
- Uyumakta zorluk veya uykusuzluk
- Anksiyete
- Yorgunluk ve halsizlik
- Soğuğa karşı aşırı hassasiyet göstermek
- Işığa duyarlılık
- Adet düzensizliği
Doktorunuz bazı durumlarda sizden daha başka tiroid testleri (T3 ve TSH testleri gibi) yaptırmanızı da isteyebilir.
Tiroid uyarıcı hormon (TSH) hipofiz bezinden salgılanır ve tiroidinizi hem T3 hem de T4 salgılaması için uyarır. Doktorunuzun bu iki testten birini veya her ikisini yapması tiroid probleminizin sebebini daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.
Bununla birlikte, doktorunuz bazen sahip olduğunuz tiroid sorununuzun düzelip düzelmediğini kontrol etmek için bu testlerden birini veya her ikisini birlikte yapılmasını isteyebilir.
T4 Testi Öncesinde Neler Yapılmalı?
Bazı ilaçlar T4 değerlerinin değişmesine sebep olduğu için Total T4 testinizin sonucuna da etkide bulunabilir. Bu sebeple T4 testi öncesinde doktorunuza hangi ilaçları kullanmakta olduğunuza dair bilgiler vermeniz önem arz etmektedir. Doğru sonuçları almanız açısından T4 testi öncesinde belli ilaçları bir süreliğine almayı bırakmanız gerekebilir. Ayrıca doktorumuza hamile olup olmadığınızı bildirmeniz de son derece önemlidir.
T4 değerlerinizi etkileyecek olan ilaçlardan bazıları şunlardır:
- Androjen, östrojen ve doğum kontrol hapları gibi hormon içeren ilaçlar
- Tiroid değerlerinizi etkileyebilecek veya tiroid hastalığını tedavi etmek için üretilmiş ilaçlar
- Kanseri tedavisi için üretilmiş bazı ilaçlar
- Steroidler
Tiroid değerlerinizi etkileyebilme ihtimali olan ilaçlar sadece bunlar değildir. Bu yüzden test öncesinde doktorunuza kullandığınız bütün ilaçları ile birlikte aldığınız bitkisel takviyeleri de söylediğinizden emin olmalısınız.
T4 Testi için İzlenecek Prosedür Nedir?
Kanımızın alınması esnasında sağlık personeli damarınızdan gelen kanı bir tüp veya küçük bir şişe içine akıtır ve daha sonra analiz edilmek üzere laboratuvara gönderir.
Total T4 testi için beklenen normal sonuçlar yetişkinler için genellikle desilitre başına 5 ila 12,0 mikrogram (μg / dL) arasındadır. Çocukların sonuçları ise yaşlarına göre değişiklik gösterebilir. Bu yüzden çocuğunuz için olması gereken referans aralığı hakkında doktorunuzdan bilgi almayı unutmayın. Bununla birlikte laboratuvar sonuçları arasında da farklılıklar olabilir.
Serbest T4 testi için beklenen normal sonuçlar ise yetişkinler için genel olarak desilitre başına (ng / dL) 0,9 ila 2,4 nanogram arasındadır. Total T4 testi sonuçları çocuklarda yaşlarına göre değişiklik gösterir iken serbest t4 testinde bu durum yetişkinler için geçerlidir. Yani serbest T4 testi sonuçları yetişkinlerin yaşına göre farklılık gösterebilir.
Test sonucunuzun referans gösterilen aralığın dışında çıkması halinde, test sonuçlarının ne anlama geldiği konusunda ve sağlık durumunuzla ilgili olarak ilk başta doktorunuza danışın.
T4 hormonu, tiroidin fonksiyonunu icra etmesinde tek geçerli hormon olmadığı için T4 testi sonucunuz normal değerde olsa bile bu, sizin hala bir tiroit probleminiz olmadığı anlamına gelmez. Mesela T4 testi sonucunuz normal değerleri işaret ederken, T3 testi sonucunuz anormal bir seviyede olabilir. Böyle bir sonuç ile özellikle aşırı aktif bir tiroid salınımı durumunda karşılaşılabilir
Serbest T4 Kaç Olmalı?
Sadece T4 testinden çıkan anormal bir sonuç, doktorunuz için durumunuzun ne olduğu hakkında veya hastalığınızı teşhis etmek için yeterli olan bilgiyi veremeyebilir. Bu yüzden rahatsızlığınızın ne olduğunu tam olarak anlayabilmek için T3 ve TSH testlerinin sonuçlarını da göz önünde bulundurması gerekebilir.
Buna ek olarak hamilelik de T4 değerinizi etkileyebilir. Bazen hamile olduğunuz halde T4 değeriniz normal çıkabilir. Bu durumda doktorunuz daha ileri düzeyde testler isteyebilir.
Serbest T4 Yüksekliği
T4 testi sonucunuzun yüksek olması hipertiroidizm olduğunuzu işaret edebilir. Bununla birlikte tiroidit veya toksik multinodüler guatr gibi diğer tiroid sorunlarınızın olduğunu da gösterebilir.
T4 testi sonuçlarının yüksek olmasının nedeni şunlar olabilir:
- Kanda yüksek protein bulunması
- Çok fazla iyot
- Çok fazla tiroid replasman ilacı kullanmış olma
- Trofoblastik hastalık (nadir görülen gebeliğe bağlı tümör grubu)
- Germ hücreli tümörler
Vücudumuzda çok fazla iyot bulunması veya aşırı derecede iyot ilacı kullanmış olmanız T4 değerlerinizi yüksek çıkarabilir. Ayrıca X ray boyaları da iyot içerdiği için yeni alınmış bir X ray cihazının kullanımı T4 Testi sonucunuzu yüksek gösterebilir.
Serbest T4 Düşüklüğü
T4 testi sonucunuzun aşırı derecede düşük olmasının nedenleri arasında şunları söyleyebiliriz:
- Oruç, yetersiz beslenme veya iyot eksikliği gibi beslenme sorunları
- Protein seviyelerini etkileyen ilaçlar
- Hipotiroidizm
- Hasta olmak
- Hipofiz bezinden kaynaklanan sorunlar
T4 Testi Riskleri
T4 testinin bilinen özel bir tehlikesi yoktur. En fazla, normal zamanda kan verdiğimizde yaşadığınız rutin problemleri yaşarsınız.
Bununla birlikte nadir de olsa damar iltihaplanması, enfeksiyon veya aşırı kanama gibi bir takım komplikasyonlar ile karşılaşmanız da ihtimal dahilindedir.
En çok karşılaşılan şikâyetler kan alımı sırasında hastaların ağrı ve rahatsızlık hissetmeleridir. Ayrıca, iğne damardan çıkarıldıktan sonra da kan akıntısı devam edebilir veya iğnenin girdiği bölgede küçük morluklar meydana gelebilir.
T4 Testi Konusunda Bilinmesi Gerekenler
T4 testi, doktorunuzun tiroid ile ilgili sorunları tespit etmesine yardımcı olan bir kan testidir. T4 testi, T3 testi ve TSH testi gibi diğer kan testlerinde sıklıkla kullanılan risk oranı oldukça düşük bir prosedürdür.
Eğer yakın zamanda T4 testi olacaksanız; aldığınız tüm ilaçlar, bitkisel takviyeler, mevcut durumda tiroid hastası veya hamile olup olmadığınız ile alakalı tüm bilgi doktorunuza vermeyi kesinlikle unutmayın. Bu şekilde davranmanız test sonuçlarının güvenilir olmasını ve doğru bir şekilde yorumlanmasına sağlayacaktır
Bu makale Appvice Psikoloji Otoriteleri tarafından bilimsel verilere dayalı olarak incelenmiş ve onaylanmıştır.
Puan Ver
