Genel Bakış
Depresyon, çoğunlukla yetişkinliğin erken döneminde başlayan bir zihinsel sağlık sorunudur. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Ancak, insan her yaşta depresyon ile baş edebilir.
Depresyon beyninizi etkiler, bu nedenle ancak beyne etki edecek ilaçlar faydalı olabilir. Yaygın kullanılan antidepresanlar semptomlarınızı hafifletmeye yardımcı olabilir, fakat birçok farklı seçenek mevcuttur. Bu ilaçlar ile tedavi süreci, beyindeki bazı kimyasallardan olan nörotransmitterleri dengeleyerek uygulanır. İlaçlar depresyon belirtilerinizi hafifletmek için birbirinden farklı şekillerde çalışırlar.
Depresyon tedavisi ilaçlarının çoğu aşağıdaki sınıflara ayrılır:
- seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs)
- serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler)
- Trisiklik antidepresanlar (TCA’lar)
- tetrasiklik antidepresan
- dopamin geri alım engelleyicisi
- 5-HT1A reseptör antagonisti
- 5-HT2 reseptör antagonistleri
- 5-HT3 reseptör antagonisti
- monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI’ler)
- noradrenerjik antagonist
Bu ilaç sınıflarına girmeyen atipik antidepresanlar ve St. John’s wort gibi doğal tedaviler de mevcuttur.
Tüm bu ilaçların nasıl çalıştığı ve potansiyel yan etkileri hakkında daha fazla bilgi almak için yazımızı okumaya devam ediniz.
Depresyon Tedavisi İçin Psikoloğunuz ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden psikoloğunuzla hemen görüşebilirsiniz.
Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs)
SSRI’lar en sık reçete edilen antidepresanlar sınıfıdır. Depresyonun oluşmasında serotonindeki dengesizlik önemli bir rol oynar. Bu ilaçlar, beyindeki serotonin geri alımını azaltarak depresyon belirtileriyle savaşır. Böylece beyninizde daha fazla serotonin bulunmasını sağlarlar.
SSRIs serotonin geri alım inhibitörleri şunlardır:
- sertralin (Lustral)
- fluoksetin (Prozac)
- sitalopram(Cipram)
- essitalopram(Cipralex)
- paroksetin(Paxil, Pexera)
- fluvoksamin(Faverin)
SSRIs serotonin geri alım inhibitörlerinin yaygın yan etkileri şunlardır:
- mide bulantısı
- uyku problemi
- sinirlilik
- titreme
- cinsel sorunlar
Serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler)
SNRI’ler beyninizdeki serotonin ve norepinefrin seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olur. Bu depresyon belirtilerini azaltabilir. Bu ilaçlar şunlardır:
- desvenlafaksin(Pristiq)
- duloksetin (Cymbalta)
- levomilnacipran(Fetzima)
- venlafaksin(Efeksor XR)
Depresyon tedavisine ek olarak duloksetin ağrıyı da hafifletebilir. Bu önemlidir çünkü kronik bir ağrı depresyona yol açabilir veya daha da kötüleştirebilir. Bazı durumlarda, depresyonu olan kişiler ağrıları daha fazla hissederler. Duloksetin gibi hem depresyonu hem de ağrıyı tedavi eden bir ilaç bu tür durumlarda yardımcı olabilir.
SNRI’lerin yaygın yan etkileri şunlardır:
- mide bulantısı
- uyuşukluk
- yorgunluk
- kabızlık
- ağız kuruluğu
Yasal Uyarı:Amacımız size en doğru ve güncel bilgileri sunmaktır. Ancak, ilaçlar her kişiyi farklı şekilde etkilediğinden, bu bilgilerin tüm olası yan etkileri içerdiğini garanti edemeyiz. Bu bilgiler tıbbi tespitler için bir alternatif değildir. Tıbbi geçmişinizi bilen bir sağlık uzmanı ile olası yan etkileri her zaman görüşünüz.
Trisiklik antidepresanlar (TCA’lar)
SSRI’lar ya da diğer antidepresanlar işe yaramadığında TCA’lar sıklıkla reçete edilir. Bu ilaçların depresyon tedavisinde nasıl çalıştığı tam olarak anlaşılamamıştır.
TCA’lar şunları içerir:
- amitriptilin
- amoksapin
- klomipramin (Anafranil)
- desipramin(Norpramin)
- doksepin
- imipramin(Tofranil)
- nortriptilin(Pamelor)
- protriptilin
- trimipramin (Surmontil)
TCA’ ların yaygın yan etkileri şunlardır:
- kabızlık
- ağız kuruluğu
- yorgunluk
Bu ilaçların daha ciddi yan etkileri şunlardır:
- düşük kan basıncı
- düzensiz kalp atışı
- nöbetler
Tetrasiklik antidepresanlar
Maprotilin depresyon ve anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca depresyon belirtilerini hafifletmek için nörotransmitterleri dengeleyerek çalışır.
Bu ilacın yaygın yan etkileri şunlardır:
- uyuşukluk
- halsizlik
- baş dönmesi
- baş ağrısı
- bulanık görüş
- ağız kuruluğu
Dopamin geri alım engelleyicisi
Bupropion (Wellbutrin, Forfivo, Aplenzin) hafif bir dopamin ve norepinefrin geri alım engelleyicidir. Depresyon ve mevsimsel duygulanım bozukluğu için kullanılır. Sigarayı bırakmada da kullanılır.
Yaygın yan etkiler şunlardır:
- mide bulantısı
- kusma
- kabızlık
- baş dönmesi
- bulanık görüş
5-HT1A reseptör antagonisti
Depresyon tedavisinde kullanılan bu sınıftaki ilaca vilazodon (Viibryd) denir. Serotonin seviyelerini ve diğer nörotransmitterleri dengeleyerek çalışır.
Bu ilaç nadiren depresyon için ilk adım tedavi olarak kullanılmaktadır. Bu, genellikle sadece diğer ilaçlar sizde etki göstermediğinde veya rahatsız edici yan etkilere neden olduğunda reçete edildiği anlamına gelir.
Yan etkileri şunlardır:
- mide bulantısı
- kusma
- uyku problemi
5-HT2 reseptör antagonisti
Depresyon tedavisinde iki 5-HT2 reseptör antagonisti, nefazodon ve trazodon (Desyrel) kullanılır. Bunlar eski tip ilaçlardır. Depresyonun tedavisinde yardımcı olmak için beyninizdeki kimyasalları değiştirirler.
Yaygın yan etkiler şunlardır:
- uyuşukluk
- baş dönmesi
- ağız kuruluğu
5-HT3 reseptör antagonisti
5-HT3 reseptörü antagonisti vortioksetin (Brintellix) beyin kimyasallarının aktivitesini etkileyerek depresyonu tedavi eder.
Yaygın yan etkiler şunlardır:
- cinsel problemler
- baş dönmesi
Depresyon Tedavisi İçin Psikoloğunuz ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden psikoloğunuzla hemen görüşebilirsiniz.
Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI’ler)
MAOI’ler depresyonu tedavi eden eski tip ilaçlardır. Norepinefrin, dopamin ve serotoninin parçalanmasını durdurarak çalışırlar. Kullanması diğer antidepresanlardan daha zor olduğu, çünkü reçeteli ilaçlar, reçetesiz ilaçlar ve bazı gıdalarla etkileşime girerler. Ayrıca uyarıcılar veya diğer antidepresanlar ile birleştirilemezler.
MAOI’leri şunlardır:
- isocarboksazid(Marplan)
- fenelzin (Nardil)
- selegilin(Emsam)
- tranilsipromin (Parnate)
MAOI’ lerin ayrıca bir çok yan etkisi vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- mide bulantısı
- baş dönmesi
- uyuşukluk
- uyku problemi
- huzursuzluk
Noradrenerjik antagonist
Mirtazapin (Remeron) öncelikle depresyon için kullanılır. Depresyon belirtilerini hafifletmek için beyninizdeki bazı kimyasalları değiştirir.
Yaygın yan etkiler şunlardır:
- uyuşukluk
- baş dönmesi
- kilo almak
Atipik ilaçlar
Diğer depresyon ilaçları tipik sınıflandırmalara girmezler. Bunlara atipik antidepresanlar denir. Durumunuza bağlı olarak, doktorunuz bu alternatiflerden birini reçete edebilir.
Örneğin olanzapin / fluoksetin (Symbyax) atipik bir antidepresandır. Bipolar bozukluğu ve diğer ilaçlara cevap vermeyen majör depresyonu tedavi etmek için kullanılır.
Alternatif bir ilaç tedavisi sizin için bir seçenek ise doktorunuza danışın. Size daha fazlasını anlatacaktır.
Yasal Uyarı:Amacımız size en doğru ve güncel bilgileri sunmaktır. Ancak, ilaçlar her kişiyi farklı şekilde etkilediğinden, bu bilgilerin tüm olası yan etkileri içerdiğini garanti edemeyiz. Bu bilgiler tıbbi tespitler için bir alternatif değildir. Tıbbi geçmişinizi bilen bir sağlık uzmanı ile olası yan etkileri her zaman görüşünüz.
Depresyonun Doğal Tedavileri
Depresyonunuzu tedavi etmek için doğal yollara başvurabilirsiniz. Bazı insanlar ilaç yerine bu tedavileri tercih ederler ve bazıları da antidepresan ilaçlarına ek bir tedavi olarak uygularlar.
John’s wort, bazı insanların depresyon tedavisi için denediği bir bitkidir. Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi’ne göre, bu bitki hafif olumlu etkilere sahip olabilir veya plasebodan (yalancı ilaç) daha farklı çalışmayabilir. Bu bitki aynı zamanda ciddi etkilere sebep olabilecek birçok ilaçla etkileşimlere neden olur.
St. John’s wort şunlarla etkileşime girer:
- antiseizür ilaçlar
- doğum kontrol hapları
- varfarin (Coumadin)
- reçeteli antidepresanlar
Ayrıca, depresyon tedavisi için bazı ilaçlar da St. John’s wort ile beraber kullanıldığı için etkisiz hale gelebilir ve işe yaramayabilir.
Ek takviye S-adenosil-L-metionin (SAMe), bazı kişilerin depresyon belirtilerini hafifletmeye çalıştığı bir başka doğal seçenektir. SAMe eklem ağrısını tedavi etmeye yardımcı olabilir, ancak depresyona yardımcı olduğunu kanıtlamak için çok fazla bilimsel çalışma yoktur. Bu tedavi de reçeteli ilaçlarla olumsuz şekilde etkileşime girebilir.
Doktorunuza Danışın
Depresyon tedavisi söz konusu olduğunda, bir kişi için işe yarayan şey başka biri için olumlu sonuç vermeyebilir. Depresyonunuzun tedavisi için doğru ilacı bulmak zaman alabilir.
Depresyon tedavisi için ilaç almaya başlarsanız, deneme yanılma zamanını hesaba katınız. Mayo Clinic’e göre, bir antidepresanın tam olarak çalışması en az altı hafta sürebilir.
Doktorunuza, ilacınızın etki süresinin ne kadar olduğunu sorun. O zamana kadar depresyon belirtileriniz düzelmediyse, doktorunuzla konuşun. Depresyonunuzu hafifletmede daha etkili olabilecek başka bir ilaç önerebilirler.
Depresyon Tedavisi İçin Psikoloğunuz ile Bir Tuşla Hemen Görüşün:
Başla tuşuna basarak Appvice mobil uygulaması üzerinden psikoloğunuzla hemen görüşebilirsiniz.
Yasal Uyarı:
Appvice, tüm bilgilerin gerçekte doğru, kapsamlı ve güncel olduğundan emin olmak için her türlü çabayı göstermiştir. Bununla birlikte, bu makale lisanslı bir sağlık çalışanının bilgi ve uzmanlığının yerini tutamaz. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuza veya diğer sağlık uzmanınıza danışmalısınız. Burada yer alan ilaç bilgisi değişebilir ve olası tüm kullanımları, talimatları, önlemleri, uyarıları, ilaç etkileşimlerini, alerjik reaksiyonları veya yan etkileri kapsanmamış olabilir. İlaç için bazı uyarıların veya diğer bilgilerin olmaması, ilaç veya ilaç kombinasyonunun tüm hastalar veya tüm özel kullanımlar için güvenli, etkili veya uygun olduğunu göstermez. [/content_box]
Makale kaynakları
- (n.d.)
medlineplus.gov/depression.html - Depression – medicines to help you. (2014, December 18)
gov/ForConsumers/ByAudience/ForWomen/ucm118473.htm - Mayo Clinic Staff. (2014, November 25). Antidepressants: Selecting one that’s right for you
org/diseases-conditions/depression/in-depth/antidepressants/art-20046273 - John’s wort. (2016, December 1)
nccih.nih.gov/health/stjohnswort/ataglance.htm
Bu makale Appvice Psikoloji Otoriteleri tarafından bilimsel verilere dayalı olarak incelenmiş ve onaylanmıştır.